زبان ماسوله

زبان ماسوله بسیار شیرین و جالب است.مردم ماسوله تالش هستند و به گویش جنوبی زبان تالشی سخن می‌گویند.تالشی در بخش‌هایی از غرب گیلان، جنوب شرقی اردبیل و جنوب جمهوری آذربایجان رایج است که به زبان اوستایی و زبان تاتی بسیار نزدیک است.دین مردم ماسوله اسلام و مذهبشان شیعه است. تالشی از خانواده زبان‌های ایرانی شمال غربی و زبان‌های کاسپین است. گویش جنوبی زبان تالشی به زبان تاتی بسیار نزدیک و به صورت دوطرفه قابل فهم می‌باشد اما در عین حال این دو زبان به عقیده برخی زبانشناسان متفاوت از هم هستند. تالشی همچنین هم‌ریشه با دیگر زبان‌های کاسپین همچون گیلکی و مازندرانی است ولی با آن‌ها تفاوتی آشکار دارد. تات‌ها و تالش‌ها و مازندرانی‌ها و گیلک‌ها به زبان‌هایی سخن می‌گویند که در بسیاری موارد با زبان فارسی تفاوت داشته و با مادی و پارتی و اوستایی مشابهت دارد.زبان تالشی مشابهت با زبان‌های اوستایی و کردی دارد.همچنین این زبان به زبان آذری باستان نزدیک است.«زبان تالشی» از زبان‌های ایرانی شمال غربی محسوب می‌شود که با زبان مادی، پارتی و اوستایی و نیز با زبان آذری باستان – و نه ترکی ـ شباهت بسیاری دارد.

چند نمونه از تشابه زبان پهلوی و تاتی با تالشی و فارسی:

↓پهلوی ↓تاتی ↓تالشی ماسوله ↓فارسی

سوچ ← سوچ ← سوچ ← سوز

کالجار ← کلنجار ← کَلَنجار ← جدال

مزگت ← مچت ← مَچِّت ← مسجد

وات ← وا ← وا ← باد

وره ک ← وره ← وَرَّه ← برّه

وهرگ ← ورگ ← وَرگ ← گرگ

وچک – وچه – وَچَه – بچه

وس ← وس ← وَس ← بس

چند نمونه از تشابه زبان اوستایی، تالشی ماسوله و فارسی:

↓اوستایی ↓ تالشی ماسوله ↓فارسی

اَش ← چِم ← چشم

اَهمه ← اَمَ ← ما

کارِتَه ← کاردَه ← کارد

سوخره ← سُر ← سرخ

زَن ← زونِه ← دانستن

اَواَ ← اَوَر ← آنجا

ایس‌بی ← ایس‌پی ← سفید

آسن ← آسِن ← آهن

خته ← خُتَه ← خوابیدن

نمونه‌ای از شعر فولکور تالشی با معادل فارسی:

بند سرون شیمه مرزه به مرزه: کوه‌ها را یکی پس از دیگری پشت سر گذاشتم

ویندمه الاله تا بندی کا لرزه: دیدم گل آلاله‌ای در کوهستان می‌لرزید

واتم الاله تا چی را ت لرزی: گفتم ای گل آلاله چرا لرزان هستی

واتش ترسم بشی من پس بیرزی: گفت می‌ترسم بروی و مرا تنهایم بگذاری

زبان تالشی به مادی و پارتی شبیه است. و نیز مشابهت با زبان‌های اوستایی و کردی دارد.همچنین این زبان به زبان آذری باستان نزدیک است.«زبان تالشی» از زبان‌های ایرانی شمال غربی محسوب می‌شود و نیز با زبان آذری قدیم شباهت بسیاری دارد.هر چند تالشی با زبان گیلکی (زبان اصلی مرکز و شرق گیلان) متفاوت است ولی ماسوله ای‌ها از گذشته به واسطه ارتباط با فومن به راحتی گیلکی صحبت می‌کردند.